پیچ و مهره‌ها از مهم‌ترین و کاربردی ترین ابزارآلات هستند که برای ایجاد اتصالات موقت در بسیاری از صنایع و کاربردهای خانگی استفاده می‌شوند. این محصولات در انواع مختلفی از نظر هندسه و مدل پیچ و مهره، جنس و سایز آن‌ها، تولید می‌شوند و باید با شناخت آن‌ها، پیچ و مهره مناسب کاربرد خود را انتخاب کنیم. برای انتخاب پیچ و مهره مناسب با هر کاربردی باید ویژگی‌های آن‌ها را بشناسیم. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این محصولات که تاثیر زیادی برای انتخاب آن‌ها در کاربرد دارد، درجه سختی پیچ و مهره است. این ویژگی پیچ و مهره به جنس و همچنین روش‌ها و فرایندهای تولید آن‌ها وابسته است. درجه سختی پیچ و مهره را با انجام تست‌ها و آزمایش‌هایی بر روی آن‌ها، تعیین می‌کنند. این تست‌ها در شرایط خاصی و با توجه به استانداردهای تعریف شده انجام می‌شوند تا تعریف سختی پیچ و مهره و مقادیر گزارش شده برای آن، در سراسر جهان یکسان باشد. در این مقاله شما را با آنچه به عنوان درجه سختی پیچ و مهره‌ها تعریف می‌شود، آشنا می‌کنیم.
فهرست مطالب
درجه سختی پیچ و مهره چیست؟
سختی پیچ و مهره یا Hardness یکی از مهم‌ترین خواص این محصولات است که جز خواص مکانیکی آن‌ها محسوب می‌شود. این ویژگی تاثیر مستقیمی در استفاده از پیچ و مهره‌ها دارد و تعیین کننده کاربرد آن‌هاست. درجه سختی پیچ و مهره بر اساس مقاومت آن‌ها در برابر تغییر شکل مومسان (پلاستیک) و یا دائمی و همچنین مقاومت در برابر نفوذ یک جسم نفوذ کننده که بر سطح آن فشار وارد می‌کند، تعریف می‌شود. سختی پیچ و مهره‌ها را به عنوان ابزارهایی فلزی توسط سه روش مختلف اندازه‌گیری می‌کنند و عدد آن را به عنوان درجه سختی پیچ و مهره، گزارش می‌کنند.
انواع درجه سختی پیچ و مهره
پیچ و مهره‌ها از نظر درجه سختی آن‌ها به چند نوع و یا درجه (گرید) مختلف تقسیم بندی می‌شوند. در هر گریدی این محصولات محدوده سختی مشخصی دارند و برای کاربردی خاص مناسب، هستند.
سایر محصولات: خرید سیم بکسل
-
پیچ و مهره با درجه سختی 2
پیچ و مهره با درجه سختی 2، پیچ و مهره‌هایی با کمترین میزان سختی هستند. این پیچ و مهره‌ها در کاربردهای معمولی یعنی کاربردهایی که اتصال تحت نیرو و یا فشاری نیست، استفاده می‌شوند. بر روی پیچ و مهره با درجه سختی 2، معمولا هیچگونه سختی کاری انجام نمی‌شود. این نوع پیچ و مهره قیمت کمتری نسبت به انواع با درجه سختی بالاتر دارند.
-
پیچ و مهره با درجه سختی 5
این پیچ و مهره‌ها معمولا پیچ و مهره‌هایی فولادی هستند. فولادها نسبت به فلزاتی همچون آهن، آلومینیم، برنج و… دارای سختی بالاتری هستند و عمده پیچ و مهره‌ها از فولاد تهیه می‌شوند. پیچ و مهره با درجه سختی 5 معمولا در کاربردهایی که خواص مکانیکی مطلوب نیاز است، مانند صنعت ساختمان سازی، ماشین آلات و… استفاده می‌شود. قیمت این پیچ و مهره‌ها نسبت به نوع درجه 2 بالاتر است.
-
پیچ و مهره با درجه سختی 8
پیچ و مهره‌های با درجه سختی 8، سخت‌ترین نوع پیچ و مهره هستند که از جنس فولاد ساخته شده و به علاوه فرایندهای مختلف سختی کاری سطحی بر روی آن‌ها انجام شده است. این نوع پیچ و مهره معمولا در کاربردهایی که اتصال تحت ضربه و فشار زیادی است، همچون سیستم تعلیق خودرو، شافت‌ها و… استفاده می‌شود. این پیچ و مهره‌ها نسبت به درجه 2 و 5 دارای قیمت بالاتری هستند.
عوامل موثر در میزان درجه سختی پیچ و مهره
سختی جز ویژگی‌های ذاتی مواد است که البته با استفاده از فرایندهایی می‌توان این خصوصیت را بهبود بخشید. سختی پیچ و مهره از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این ابزارآلات است که دانستن مقدار آن و یا به عبارتی دانستن درجه سختی پیچ و مهره، برای استفاده درست آن در کاربرد مناسب، ضروری است. درجه سختی پیچ و مهره به دو فاکتور زیر بستگی دارد:
-
جنس پیچ و مهره
سختی از خواص ذاتی مواد است. بنابراین نوع ماده‌ای که در ساخت پیچ و مهره استفاده می‌شود و یا همان جنس پیچ و مهره، از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده سختی مواد است. به عنوان مثال فولادها نسبت به آهن، سختی بالاتری دارند.
-
فرایندهای تولید پیچ و مهره
درست است که سختی جز خصوصیات ذاتی مواد است، اما با انجام فرایندهای مختلف و روش‌های تولید متفاوتی می‌توان سختی مواد را بهبود بخشید. به عنوان مثال با انجام فرایندهای مختلف عملیات حرارتی، سخت کاری القایی پیچ و مهره‌ها و… می‌توان تا حدی این ویژگی را بهبود بخشید.
روش‌های تعیین درجه سختی پیچ و مهره
برای تعیین میزان سختی پیچ و مهره‌ها مانند سایر فلزات از روش‌های سختی سنجی پیچ و مهره استفاده می‌شود. سختی سنجی پیچ و مهره‌ها و در کل فلزات به سه روش مختلف انجام می‌شود. در این روش‌ها شرایط انجام کار متفاوت است اما در نهایت یک عدد مشخص را به عنوان سختی گزارش می‌کنند. کلیه روش‌ها بر اساس استانداردهای تعریف شده، انجام می‌شوند. این سه روش شامل سختی سنجی راکول، برینل و ویکرز است که برای اطلاع از این سه روش و نحوه انجام آن می‌توانید به مقاله سختی سنجی پیچ و مهره و بررسی انواع آن در بخش بلاگ سات پیچ، مراجعه کنید.
