راهنمای علائم اختصاری روی پیچ و مهره

شناخت ویژگی‌ها و خصوصیات پیچ و مهره برای مصرف کنندگان این ابزار کاربردی بسیار با اهمیت است. در واقع با شناخت آن‌ها، می توان پیچ و مهره‌ای مناسب با کاربرد خود انتخاب کرد. اما چه خصوصیات و ویژگی‌هایی از پیچ و مهره در کاربرد آن‌ها، اهمیت دارد؟ چگونه باید از این ویژگی‌ها مطلع شویم؟ علائم اختصاری روی پیچ و مهره که توسط شرکت‌های تولید کننده بر روی آن‌ها، حک می‌شود، اطلاعاتی را درخصوص این ابزار در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهد. اطلاعات تکمیلی مورد نیاز هم در کاتالوگ محصولات درج می‌شوند.

اما همانطور که ذکر کردیم یکسری علائم اختصاری بر روی پیچ و مهره حک می‌شود که برای اطلاع از ویژگی اتصال دهنده مورد نظر بر طبق این علائم، باید با این علائم اختصاری آشنایی داشته باشید. در مقاله سعی کرده‌ایم اطلاعاتی مفید را از علائم اختصاری روی پیچ و مهره و دیگر اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب درست و استفاده صحیح از این ابزارآلات، در اختیار شما خوانندگان عزیز قرار دهیم.

علائم اختصاری روی پیچ و مهره

پیچ‌ها  و مهره‌ها دارای ویژگی‌ها و خصوصیاتی هستند که به طور مستقیم در کاربرد این محصولات، تاثیر می‌گذارند. بنابراین همانطور که در بخش مقدمه بحث توضیح دادیم، برای انتخاب مناسب و استفاده درست از آن‌ها، نیاز است که این ویژگی‌ها و خصوصیات را بشناسیم. برخی از اطلاعات مربوط به ویژگی پیچ یا مهره، به طور ویژه در پیچ و مهره‌های شش گوش، روی سطح مهره و گل پیچ نوشته می‌شود. درواقع این اطلاعات با علائم اختصاری روی پیچ و مهره نشان می‌دهند.

در این حالت ویژگی‌ها و خصوصیات اتصال دهنده به صورت علائم، اعداد و یا حروفی نشان داده می‌شوند و افرادی که با این علائم و اعداد آشنایی نداشته باشند، نمی‌توانند از روی آن‌ها ویژگی‌های پیچ یا مهره را تشخیص دهند. بنابراین در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا مهم‌ترین علائمی روی پیچ و مهره که توسط تولید کنندگان بر روی این محصولات حک می‌شود را بررسی کنیم.

سایر محصولات: خرید سیم بکسل

گرید پیچ و مهره

یکی از مهم‌ترین خصوصیات پیچ و مهره که نقش مهمی در کاربرد آن‌‌ها دارد، گرید پیچ و مهره است. منظور از گرید پیچ و مهره همان گرید استحکامی آن است. گرید استحکامی اتصال دهنده‌ها، مستقیما متاثر از ترکیب شیمیایی آن‌ها است. البته در این بین روش‌های تولید هم در استحکام و به طور کلی خواص مکانیکی آن‌ها موثر است. پیچ و مهره در گریدهای  2 الی 12 تولید می‌شوند. البته پیچ‌هایی با گرید 14 هم به تازگی طراحی و تولید شده‌اند، اما دارای کاربردهای خاص و فوق سنگین هستند. هرچقدر عدد گرید استحکامی بالاتر باشد، یعنی پیچ و مهره استحکام بالاتری دارد. استانداردهای مختلف این اعداد و ویژگی‌ها را به روش‌های مختلفی تعریف می‌کنند.

گرید استحکامی بر روی پیچ و مهره را معمولا به دو روش نشان می‌دهند:

مطالب بیشتر: تاریخچه پیچ و مهره

روش اول:

روش اول نشان دادن گرید استحکامی به عنوان  علائم اختصاری روی پیچ و مهره به صورت نوشتن عدد گرید استحکامی پیچ یا مهره است. اگر به برخی از پیچ‌های شش گوش دقت کرده باشید اعدادی مانند 8.8، 10.9 و… روی آن‌ها هک شده است. این اعداد درواقع همان گرید استحکامی آن‌ها است. در پیچ با گرید 8.8، استحکام کششی نهایی 800 مگا پاسکال است و استحکام تسلیم آن، معتدل 80 درصد استحکام کششی آن است.

روش دوم:

در این روش از خطوط بر روی گل پیچ برای نشان دادن گرید استحکامی پیچ یا مهره استفاده می‌شود. البته این روش معمولا یبرای پیچ و مهره‌های با سه گرید 2، 5 و 8 استفاده می‌شود. برای گرید 2 خطی بر روس گل پیچ رسم نمی‌شود. گرید 5 دارای 3 خط و گرید 8 دارای 6 خط بر روی گل پیچ است.

در دو جدول زیر گریدهای مختلف پیچ شش گوش را به همراه جنس آن‌ها بر اساس دو استاندارد متریک و US آورده‌ایم. هر یک از این گرید ها با توجه به قطر اسمی (nominal size range) دارای مقادیر بار گواه     (proof load)، استحکام تسلیم (yield strength)  و استحکام کششی (Tensile strength) مشخصی هستند.

سایز پیچ و مهره

سایز یا ابعاد پیچ و مهره از دیگر ویژگی‌های مهمی است که در هنگام انتخاب و خرید این محصولات، باید در نظر گرفت. درواقع پیچ و مهره باید در سایز مناسب و مطابق با کاربرد موردنظر انتخاب شوند، در غیر این صورت اتصالی درست و ایمن ایجاد نخواهند کرد. سایز پیچ و مهره در دو سیستم مختلف اینچی و متریک تعریف می‌شود. این دو سیستم دقیقا معادل با یکدیگر هستند تنها اعدادی که برای اندازه ابعاد مختلف گزارش می‌شود، متفاوت استو در سیستم متریک ابعاد برحسب میلیمتر هستند و در سیستم اینچی ابعاد بصورت اینچ تعریف می‌شوند.

سایز پیچ  و مهره معمولا بر طبق قطر اسمی آن‌ها، بر روی آن‌ها نشان می‌دهند. به عنوان مثال برای پیچ آچاری با سایز 18 عبارت M18 در کنار دیگر علائم اختصاری روی پیچ و مهره، حک می‌شود.

علاوه‌بر سایز پیچ و مهره، برخی تولید کنندگان سایز رزوه آن‌ها را هم به صورت علائم اختصاری روی پیچ و مهره حک می‌کنند. اتصال دهنده‌های رزوه‌ای در سه سایز رزوه (دنده) ریز، استاندارد و درشت تولید می‌شوند.

سایز رزوه هم تاثیر زیادی در کاربرد اتصال دهنده‌ها دارد. زیرا در خواص پیچ و مهره تاثیر دارد. به عنوان مثال پیچ‌های با رزوه ریز، دارای ایتحکام بالاتری هستند و پیچ رزوه درشت، سرعت مونتاژ بالاتری دارد.

سایز رزوه به صورت اختصار با علائم U.F (fine thread) برای پیچ‌ و مهره دنده ریز و U. C (unified coarse) برای پیچ و مهره دنده درشت، مشخص می‌شود.

ویژگی‌های مهم دیگر پیچ و مهره همچون جنس، تاریخچه عملیات حرارتی، روش‌های تولید و…  معمولا در کاتالوگ محصولات ذکر می‌شود. البته همانطور که در جدول بالا آوردیم، با مشخص بودن گرید پیچ و مهره بر طبق استانداردی مشخص، می‌توان به ویژگی‌های دیگر آن پی برد. اما معمولا آنچه که به عنوان علائم اختصاری روی پیچ و مهره ذکر می‌شود، گرید و سایز آن است.

گاهی شرکت‌های تولید کننده نام برند و کد محصول خود را نیز بر روی برخی محصولات خود حک می‌کنند.

محصولات بیشتر: پیچ متری