پیچ و مهره ابزاری برای ایجاد اتصال در سطوح و قطعات مختلف هستند و کاربردهایی گسترده در صنعت دارند. با توجه به کاربردهای متنوع این پیچ و مهره، آن‌ها در مدل‌ها و سایزهای مختلفی تولید می‌شوند. بنابراین برای نصب یا باز کردن آن‌ها، انواع مختلفی از ابزارآلات مورد نیاز است. در واقع با توجه به هندسه پیچ یا مهره و موقعیتی که در آن نصب شده است، نیاز است از ابزاری خاص برای باز کردن و یا بستن آن و بطورکلی برای چرخاندن پیچ یا مهره استفاده کرد. در این مقاله به معرفی رایج‌ترین ابزاری برای چرخاندن پیچ و مهره مورد استفاده قرار می‌گیرد، پرداخته‌ایم.
فهرست مطالب
ابزاری برای چرخاندن پیچ و مهره
اینکه بدانید برای باز کردن یا بستن پیچ و مهره باید از چه ابزاری استفاده کنید، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. درواقع با توجه به اینکه پیچ و مهره در انواع مختلفی موجود هستند و در موقعیت‌های مختلفی هم مورد استفاده قرار می‌گیرند، نمی‌توان از یک ابزار خاص برای باز و بسته کرده همه آن‌ها استفاده کرد. برای اینکه بتوانید نصبی راحت و ایمن داشته باشید، باید با توچه مدل و کاربرد پیچ یا مهره، از ابزرا مناسب برای چرخاندن یا نصب آن استفاده کرد. بطور کلی ابزار برای چرخاندن پیچ و مهره به دو سته ابزارهای دستی و ابزارهای ماشینی تقسیم بندی می‌شوند.
ابزارهای دستی چرخاندن پیچ و مهره
ابزارهای دستی چرخاندن پیچ و مهره، ابزارهایی هستند که نیروی مورد نیاز برای اعمال گشتاور یا چرخاندن پیچ و مهره، نیروی دست است. بسیاری از ابزار برای چرخاندن پیچ و مهره از نوع دستی هستند. این ابزارها کاربردهای عمومی دارند و در موقعیت‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. رایج‌ترین ابزارهای دستی چرخاندن پیچ و مهره عبارتند از:
پیچ گوشتی
پیچ گوشتی ابزاری است که برای چرخاندن پیچ‌های به اصطلاح پیچ گوشتی خور، مورد استفاده قرار کی‌گیرد. پیچ‌های پیچ گوشتی خور به پیچ‌هایی گفته می‌شود که بر روی گل پیچ دارای شیارهایی هستند که پیچ گوشتی در این شیارها قرار گرفته و پیچ را باز و بسته می‌کند. پیچ گوشتی‌ها در مدل‌های دوسو، چهارسو و پیچ گوشتی کنترل گشتاور (برای کنترل و اندازه گیری گشتاور اعمالی) در بازار موجود هستند.
آچار دو سرتخت
این نوع آچار دارای دوسری هستند که هردو سر آن از نوع آچار تخت با سایزهای متفاوت است. این نوع آچار قابلیت کنترل گشتاور ندارد.
آچار دوسر رینگی
همانطور که از اسم این آچار پیداست، دارای دو سر رینگی یا حلقه‌ای با سایزهای مختلف است. از آچار رینگی در کاربردهایی استفاده می‌شود که فضای کافی برای چرخاندن کامل آچار، بدون نیاز به جابجایی آن وجود دارد.
آچار ترکیبی
آچار ترکیبی در واقع ترکیبی از دو آچار تخت و رینگی است که یک سر آن چار تخت و سر دیگر آن اچار رینگی است.
آچار آلن
آچار آلن نوع خاصی از آچارهاست که منحصرا برای باز و بسته کردن پیچ آلن (پیچ سوکتی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آچار در واقع یک میله L شکل است که دو سر آن نقش آچار را دارد. نوع T شکل آچار الن هم موجود است که سه طرف آن نقش آچار را دارد و از دو طرف دیگر به عنوان دستگیره برای باز و بسته کردن راحت پیچ‌های آلن استفاده می‌شود.
آچار فرانسه
آچار فرانسه پرکاربردترین نوع آچار برای باز و بسته کردن پیچ و به خصوص مهره‌ها است. این آچار به گونه‌ای طراحی شده که بخشی از آن متحرک است و قابلیت تنظیم در سایزهای مختلف را دارد. آچار فرانسه را آچاری همه کاره می‌دانند و قابلیت استفاده در موقعیت‌های مختلف را دارد.
آچار بکس
آچار بکس شامل یک دسته آچار با سری‌های مختلف است که درون یک جعبه قرار دارد به همین دلیل به آن آچار بکس گفته می‌شود. سری‌های این آچار مانند آچار رینگه، دقیقا بر روی مهره قرار گرفته و دور آن را احاطه می‌کند و بدون نیاز به برداشتن سری، مهره را باز و بسته می‌کند.
آچار چرخ
آچار چرخ آچاری ضربدری یا X شکل است که دارای 4 سری می‌باشد و برای باز و بسته کردن پیچ‌های چرخ اتومبیل و همچنین مهره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ابزار ماشینی چرخاندن پیچ و مهره
گاهی در برخی کاربردها امکان چرخاندن یچ و مهره با دست وجود ندارد و یا نیروی بدن انسان برای باز و بسته کردن پیچ و مهره کافی نیست، در این صورت باید از ابزار ماشینی باز و بسته کردن پیچ و مهره استفاده کرد. برخی از پرکاربردترین این ابزار را به صوت خلاصه در ادامه معرفی کرده‌ایم.
پیچ گوشتی نیوماتیک بادی
پیچ گوشتی نیوماتیک ابزاری است که نیروی مورد نیاز خود را برای چرخاندن پیچ و مهره، از هوای فشرده پشت دستگاه تامین می‌کند. از این نوع پیچ گوشتی در خطوط مونتاژ قطعات استفاده می‌شود. زیرا سرعت نصب یچ و مهره با این دستگاه بسیار بیشتر از پیچ گوشتی‌های دستی است. این پیچ گوشتی در دو مدل دارای کنترل گشتاور و بدون کنترل گشتاور در بازار موجود است.
آچار نیوماتیک بادی
آچار نیوماتیک بادی که با نام آچار بکس نیوماتیک هم شناخته می‌شود، عملکردی دقیقا مشابه پیچ گوشتی نیوماتیک دارد، به این معنی که هوای فشرده شده در آچار توسط یک موتور نیوماتیک به انرژی مکانیکی یا کار برای چرخاندن پیچ و مهره، تبدیل می‌شود. این آچار دارای سری‌های مختلفی است و برای باز و بسته کردن مهره‌ها و پیچ‌های مختلفی مور استفاده قرار می‌گیرد.
آچار پنوماتیک ضربه ای
آچار پنوماتیک ضربه‌ای یا آچار بکس ضربه‌ای نوعی آچار ماشینی است که مکانیزم داخلی آن مانند ضربه زدن یک چکش است. در واقع نیروی الکتریکی یا بادی دستگاه را به صورت انرژی جنبشی یا کار مکانیکی به شافت خروجی دستگاه منتقل می‌کند و در اثر آن یا گشتاور قدرتمند ایجاد می‌شود. آچار بکس ضربه‌ای هم در دو مدل بدون تنظیم گشتاور و دارای تنظیم گشتاور در بازار موجود است.
سخن پایانی
در این مقاله از سات پیج سعی کردیم نگاهی به انواع ابزاری برای چرخاندن پیچ و مهره داشته باشیم. دیدیم که این ابزارها شامل دو نوع ابزار دستی و ماشینی هستند. ابزارهای ماشینی در کاربردهایی استفاده می‌شود که موقعیت پیچ حساس است و نیاز است اتصالی بسیار محکم ایجاد شود و یا قرار است پیچ‌هایی که نیاز به گشتاور بالا دارند را باز کنیم. در این حالت نیروی دست یا همان نیرون بدنی فرد، نمی‌تواند پاسخگوی گشتاور مورد نیاز باشد و از ابزار ماشینی استفاده می‌شود. همچنین گاهی در بخش مونتاژ قطعات نیاز به سرعت بالایی برای باز و بسته کردن پیچ و مهره داریم، در این حالت ابزار نیوماتیک بسیار مناسب هستند. البته معمولا بسیاری از اتصالات با ابزارهای دستی قابل باز و بسته کردن هستند.
